Op het Roelof van Echten College in Hoogeveen staat het vak ‘GMF’ op het rooster. De leraren zijn geen docent godsdienst, maatschappijleer of filosofie meer, maar geven als docent ‘GMF’ les in deze drie gebieden tegelijk. Wat vraagt dat van de leraren? En wat komt er allemaal bij kijken als je drie vakken integreert? Renee Pees en Theo Breen, docenten GMF, zetten vijf punten voor je op een rijtje.
Docent Renee in gesprek met een leerling
1. Je hebt meer tijd voor je leerlingen
‘Ons idee was om een vak te creëren waarbij er aandacht is voor persoonlijke vorming,’ vertelt Renee, voormalig docent godsdienst. ‘Dat gaat verder dan maatschappijleer, godsdienst, of filosofie afzonderlijk. We wilden ook aandacht besteden aan belangrijke, maar soms confronterende onderwerpen, zoals discriminatie, privileges en waarden en normen. Dat vereist een goede band met je klas en een veilige sfeer. Voorheen zagen we iedere klas één uur, bij zowel godsdienst als maatschappijleer - filosofie werd niet als los vak aangeboden. Nu hebben we drie uur de tijd in de onderbouw, en twee in de bovenbouw. We zien de leerlingen dus vaker en kunnen beter een band opbouwen.’
2. Je vakgebied wordt relevanter
‘Eigenlijk is GMF een antwoord op wat er gebeurt in de maatschappij,’ vertelt Renee. ‘Steeds minder leerlingen komen uit een religieuze traditie, en ook voor hen moet het vak godsdienst relevant zijn. Door het meer te koppelen aan actualiteit en brede maatschappelijke thema’s, wordt het interessanter.’
Theo beaamt dat. Hij was als docent maatschappijleer sceptisch over de invoering van GMF, want hij was bang dat zijn vak in de verdrukking zou komen. Hij moest inderdaad water bij de wijn doen, maar was toch aangenaam verrast over de mogelijkheden: ‘Ik zie GMF als een verrijking. Je kunt nu naar een probleem kijken vanuit nieuwe invalshoeken, met verdieping en een openheid die maatschappijleer alleen niet kon bieden.’
‘Als je iets nieuws gaat opzetten, moet je het goed doen'
3. Je moet bijscholen
Hoe is het om ineens kennis te moeten hebben van drie vakgebieden? ‘Ik zocht als docent altijd al de verbreding op,’ vertelt Renee. ‘Ik haalde er filosofen bij en betrok de actualiteit bij het onderwerp. Maar GMF vereist toch wel specifieke kennis. We bezoeken symposia en studiedagen, lezen ons in in bestaande methodes, en we wisselen als team veel met elkaar uit. Zo krijgen we binnenkort een cursus Socratisch gesprek van docent filosofie.
4. Je moet op zoek naar materiaal
‘Het boek dat wij gebruikten bij het vak, de methode Perspectief, bevatte al veel maatschappijleer en filosofie,’ geeft Theo aan. ‘Maar lang niet genoeg voor het hele vak. Bepaalde thema’s, theorieën en begrippen van maatschappijleer en bepaalde filosofen en ideeën moeten wel echt aan bod komen. Daarom ontwikkelen we samen met Creathlon het WHY-magazine. Dit biedt aanvullende artikelen op het gebied van maatschappijleer en filosofie, waar wij als docenten aan meeschrijven. Ook daarmee hebben we ons veel werk op de hals gehaald. Maar als je dan toch iets nieuws gaat opzetten, moet je het goed doen.’
5. Je sluit makkelijker aan bij andere vakken
‘Als je de verbreding eenmaal gaat opzoeken, ga je nog veel meer verbanden en mogelijkheden zien,’ stelt Theo. ‘Zo organiseerden we onlangs een project samen met Nederlands. De leerlingen moesten daar een betoog schrijven. Bij GMF gingen ze dat onderwerp vervolgens verder analyseren vanuit drie invalshoeken. Daarbij gebruikten ze de analysemodellen van maatschappijleer, de filosofische bril om kritische vragen te stellen en keken ze vanuit godsdienst naar hun eigen overtuigingen. Als voormalig docent maatschappijleer gaat mijn hart daar echt sneller van kloppen. De doelstelling van dat vak is om de maatschappij de klas in te halen, en juist met leerlingen naar buiten te gaan. Dit vak biedt daar nog meer mogelijkheden voor. En dat is nog leuker dan ik had verwacht!’
Creathlon ontwikkelt het WHY-magazine met het Roelof van Echten College. Benieuwd naar WHY-magazine? Bestel hier een exemplaar of sluit een abonnement af!